Opzij schuiven Minderhedenforum is historische fout

Brede waaier aan middenveldorganisaties en individuen roept Minister Somers op om zijn beslissing te  herzien

(Deze tekst verscheen donderdag 12 november ’20 op Knack.be en DeWereldMorgen)

Voorbije maandag kondigde Minister Somers aan dat hij voor de participatie van culturele  minderheden in zee zal gaan met Join.Vlaanderen. Daarbij wordt de huidige participatiepartner  Minderhedenforum aan de kant geschoven. Deze aanval heeft ons geschokt en zet ons ertoe aan  om met aandrang te vragen aan Minister Somers zijn beslissing te herzien. Het voorstel dat de Minister nu doet om de twee organisaties te laten samenwerken is geen oplossing. Het Minderhedenforum wordt met de rug tegen de muur geplaatst om een samenwerking aan te gaan met een organisatie waarvan niemand weet waar ze voor staat, en die bovendien onjuiste informatie naar buiten bracht over partnerschappen en plannen met derden. Niet alleen de  beslissing zelf en hoe die tot stand kwam, maar ook de redenen die daarvoor gegeven werden  roepen vragen op. Ze zetten ons ertoe aan om een aantal zaken te gronden in de realiteit waar  wij elke dag in werken.

Het Minderhedenforum brengt  Vlaamse zelforganisaties van etnisch-culturele minderheden al bijna twintig jaar samen, en vormt samen met hun een belangrijke brug naar overheden, reguliere diensten, tewerkstellings- en onderwijsactoren, etc. Het spreekt voor zich dat middenveldorganisaties mee moeten veranderen met de  veranderingen in de samenleving en zich moeten blijven bezinnen over hoe zij hun maatschappelijke opdracht het best vervullen. Maar beweren dat het niet langer van deze tijd is dat burgers zich organiseren of hun belangen verdedigen op basis van hun culturele achtergrond is het kind met het badwater  weggooien. De argumenten die hiervoor aangehaald worden klinken ons absurd en  wereldvreemd in de oren.

Al te vaak wordt door de Vlaamse regering het beroepen op of organiseren op basis van culturele  achtergrond afgedaan als iets dat integratie tegen zou gaan. Nochtans toont wetenschappelijk  onderzoek net het omgekeerde aan. Bovendien biedt het Minderhedenforum niet enkel ondersteuning aan zijn organisaties maar werkt zij ook samen met een brede waaier aan instellingen, adviesraden. Kortom, in onze superdiverse  samenleving zijn zelforganisaties en het Minderhedenforum een broodnodig kompas. Onderzoek toont ook aan dat de organisaties van culturele minderheden hierin overbevraagd worden. Het  wegvallen van dit participatief werk, waar het Minderhedenforum de lead in neemt, zou  rampzalige gevolgen hebben voor het samenleven en het democratisch klimaat in Vlaanderen. 

Daarnaast hebben zelforganisaties een emancipatorisch effect voor minderheden, hoe graag en  hoe luid men ook het tegendeel beweert. De wenselijkheid haalt het nooit van de werkelijkheid.

Uiteraard bestaat onze identiteit niet enkel uit onze culturele achtergrond, en is het van groot belang dat we alle lagen van onze identiteit kunnen tonen en  ontdekken. Maar het principe is simpel: om bruggen te slaan moet je kunnen bouwen op stevige  grond. Een culturele gemeenschap kan daarbij helpen. Zeker voor minderheden. Bovendien geeft  het blijk van problematische vooroordelen als een overheid organisaties op basis van gender, geslacht, geaardheid, beroepsgroep, of andere identiteitskenmerken een duw in de rug geeft en  zelforganisaties niet. De hete adem van extreem-rechts mag hiervoor geen vrijgeleide zijn.

De uitspraak dat er nu gekozen wordt voor een organisatie die komt met ‘concrete acties’, in tegenstelling tot het Minderhedenforum, getuigt van een vertroebelde blik op de vele acties op het terrein die het Minderhedenforum nu al opneemt. Samenwerken met scholen, nieuwkomers helpen met Elders Verworven Competenties, Europese projecten rond inclusief ondernemerschap, met raad en daad bijstaan van kunstenorganisaties, zorgen voor een diverse instroom in de welzijnssector, … Acties genoeg die concreet een verschil maken en hun meerwaarde bewezen hebben.

Een andere bezorgdheid is dat met het Minderhedenforum een kritische maar constructieve stem  in het publieke debat zou verdwijnen. Dit is jammer genoeg een weerkerend fenomeen in de  houding van de Vlaamse regering en het baart ons als democraten zorgen. Een overheid die het  antiracistisch middenveld buitenspel zet normaliseert racisme. Discriminatie, ongelijkheid in het  onderwijs, onze koloniale erfenis of etnisch profileren door de politie: het zijn problemen waar we  ons als samenleving moeten blijven tegen verzetten. Schieten op de boodschapper zal geen zoden aan de dijk brengen, en past niet binnen een democratische samenleving. Bovendien heeft het Minderhedenforum steeds bewezen dat het niet enkel problemen aan de kaak stelt, maar ook  met gedegen oplossingen komt. Het werd al vaak gezegd maar we herhalen het hier nog eens:  de expertise die hier verloren zou gaan zou ons als superdiverse samenleving verzwakt achter  laten.

Ten slotte willen we onze grote bezorgdheid uiten over de manier waarop Minister Somers het  Minderhedenforum aan de kant schoof en een vervanger aandroeg. Niet alleen vinden we het  van weinig respect getuigen om een organisatie met twintig jaar dienst tien minuten voor de  pressrelease van zo’n beslissing op de hoogte te brengen. Ook merken we op dat de Minister in  zijn communicatie niet verwijst naar de algemene opdrachten die de Vlaamse regering zelf  vastlegde in haar Integratiedecreet. Dit getuigt van slecht bestuur en willekeur. De procedure is echter nog niet  formeel afgerond. De Minister heeft nog de kans om zijn beslissing te herzien. We verwachten  dan ook dat hij het plan om het Minderhedenforum aan de kant te zetten, herziet.

Deze tekst werd ondertekend door: